نماز جمعه
در مراسم هفتگي اجتماعي مسلمين ، ((نماز جمعه )) جايگاه والايي دارد و نه تنها يك عبادت ، بلكه مظهر وحدت مسلمين و شكوه و عظمت اسلام است و آگاهي پيروان قرآن را بالا مي برد و ((نماز عبادي ، سياسي )) محسوب مي گردد.
قرآن كريم ، درباره نماز جمعه ، مي فرمايد: ((ياّيها الذين امنوا اذا نودي للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا اّلي ذكر الله وذروا البيع ))
اي ايمان آوردگان ! وقتي به نماز روز جمعه ندا داده مي شود، به سوي ياد خدا بشتابيد و داد و ستد را راها كنيد.
كيفيّت نماز جمعه
نماز جمعه در عصر غيبت ، واجب تخييري است و انسان مي تواند نماز جمعه بخواند يا نماز ظهر.
نماز جمعه دو ركعت است و حتما بايد بصورت جماعت خوانده شود. پيش از نماز، دو خطبه واجب است كه خطيب ، در آنها علاوه بر دعوت به تقوا، مسائل اجتماعي سياسي مسلمانان را هم بايد مطرح كند.
وقت آن ، از آغاز ظهر تا حدود يك ساعت پس از اذان است و از آن ديرتر روا نمي باشد.
حداقل افرادي كه با حضور آنان نماز جمعه تشكيل مي شود، پنج نفر است . فاصله دو نماز جمعه ، نبايد كمتر از يك فرسخ باشد.
گوش دادن به خطبه هاي نماز جمعه واجب است . شركت نكردن بدون عذر، در نماز جمعه ، نشانه نفاق است .
بهتر است كه امام جمعه ، در ركعت اوّل ، پس از حمد، سوره جمعه را بخواند و در ركعت دوم ، سوره منافقين را.
رسول خدا (ص ) فرموده است : خداوند با سوره جمعه ، مومنان را گرامي داشته است ، از اين رو، پيامبر (ص ) به عنوان بشارت آنان ، جمعه را سنّت كرده و بعنوان توبيخ منافقان ، سوره منافقين را لازم ساخته است .
اهميّت نماز جمعه
در اين زمينه ، احاديث بسياري نقل شده كه در اينجا مجال پرداختن به آنهانيست .
رسول خدا (ص ) نماز جمعه را ((حج مساكين )) دانسته و آنرا موجب آمرزش گناهان شمرده است .
نماز جمعه ، نمايش وحدت و قدرت مسلمانان و ميعاد نمازگزاران مومن است . رسول خدا (ص ) در آغاز هجرت ، وقتي به مدينه رسيد، اوّلين نماز جمعه را براي مردم بپا داشت و اين اجتماع شكوهمند و سازنده را پايه گذاري كرد. اين نماز، بعد سياسي و حكومتي دارد. خطيب و امام جمعه ، يا حاكم مسلمين است ، يا كسي كه از طرف رهبري ، به اين سمت منصوب شده است . بركات و آثار سازنده تربيتي و اجتماعي اين عبادت سياسي بسيار است ، كه به چند نمونه اشاره مي شود:1
تقويت روحيّه اخوت و برادري
چرا كه همه ، از هر جا، در يك مجمع و مصلاّ گرد مي آيند و با رنگ ها و نژادهاي مختلف كنار هم مي نشينند. آنچه در نماز جماعت بود، به مراتب بيشتر و قوي تر در نماز جمعه ، اين تجمّع هفتگي مسلمانان وجود دارد.2
تشكّل نيروهاي اسلام
اين عبادت ، به نوعي مسلمانان را بر محور عبادت و نماز، تكشّل و يكپارچگي مي بخشد و مايه ارعاب دشمنان اسلام و خنثي شدن توطئه هاي تفرقه افكنانه و شايعه هاي آنان است .3
رشد فكري سياسي مسلمان
به مقتضاي مطالب آگاهي بخشي كه در خطبه هاي جمعه بيان مي شود، مردم از مسائل سياسي كشور خود و جهان با خبر مي شوند و با آشنايي به وظايف اجتماعي خويش ، در صحنه اجتماع حضور بيشتر مي يابند.4
تقويت روحيه جمعي
اين نيز از آثار نماز جمعه است كه قطره هاي پراكنده افراد انساني را در يك اقيانوس ، گرد مي آورد و همه با ارتباط متقابل و شناسايي هم ، روحيه اجتماعي پيدا مي كنند و انزوا و فردگرايي از بين مي رود.5 مركزيّت بسيج مردم
سنگر نماز جمعه ، بهترين جاي دعوت مردم به بسيج شدن براي جهاد و دفاع و حل ّ مشكلات اجتماعي و ياري رساني به ديگران است . اين قدرت عظيم مردمي كه در نماز جمعه متجلّي مي شود، همواره مورد توجّه بوده و در صدر اسلام نيز، رسول خدا (ص ) و اميرالمومنين (ع) از مساجد و پس از خطبه ها، افراد را بسيج كرده و به جبهه هاي جهاد، مي فرستادند. و بسياري آثار ديگر...