نماز عيد

نماز عيد

مناسبت هاي مختلف اسلامي ، زمينه توجّه به خداي متعال و زنده كننده ياد او در زندگي و فكر مسلمانان است و براي بسياري از اين مناسبت ها، اعمال و دعاهاي بخصوصي ، از جمله ((نماز))، بيان شده است . منظور از نماز عيد، نماز دو ركعتي است كه در ((عيد فطر)) و ((عيد قربان )) خوانده مي شود.
بر خلاف ساير جشن ها و نيز اعياد ديگران ، كه آميخته به غفلت ها، هوسراني ها و شهوات است ، عيد اسلامي ، همراه با نماز، دعا، انفاق و صدقات ، غسل و طهارت و... است . اينك به توضيح مختصري پيرامون نماز اين دو عيد مي پردازيم :
نماز عيد فطر
در نخستين روز ماه شوّال ، كه ((عيد فطر)) است ، پس از يك ماه عبادت و روزه ، به شكرانه اين توفيق نماز بايد خواند. اين نماز، در زمان حضورامام (ع) واجب است وبايد به جماعت خوانده شود ولي در زمان ما مستحب است .
وقت آن ، از اوّل آفتاب روز عيد، تا ظهر است ولي بهتر است كه در آغاز روز، پس از بلند شدن آفتاب بخوانند.
در ركعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره ، بايد پنج تكبير گفت و پس از هر تكبير، قنوت گرفت . در قنوت ، هر دعايي مي توان خواند، ولي بهتر، دعاي ((اللهم اهل الكبرياء والعظمة...)) است . در ركعت دوّم چهار تكبير است ، كه پس از هر تكبير، قنوت لازم است .
نماز عيد فطر، با معنويت خاصّي كه دارد، دل ها را متوجّه خدا مي كند، حالت توبه و استغفار در دل ها ايجاد مي سازد و مستحب است كه انسان ، پيش از نماز عيد، غسل كند، دعاهاي خاصّي را بخواند، و در فضاي باز و در زير آسمان به نماز بايستد.
امام رضا (ع) مي فرمايد: ((انّما جعل يوم الفطر العيد، ليكون للمسلمين مجتمعا يجتمعون فيه و يبرزون للّه عزّوجل ّ فيمجّدونه علي ما من عليهم ، فيك ون يوم عيد و يوم اجتماع و يوم زكاة و يوم رغبة و يوم تضرع))

خداوند، روز فطر را بدين سبب ((عيد)) قرار داد، تا مسلمانان ، مجمعي داشته باشند كه در آنروز، جمع شوند و در برابر خداوند، بخاطر منّت ها و نعمت هايش ، به تمجيد و تعظيم بپردازند، پس آنروز، روز عيد و تجمّع و زكات و رغبت و نيايش است .
در اين حديث شريف ، فلسفه اين نماز و عيد را در محورهاي زير، بيان كرده است :1
اجتماع و گردهمايي 2
زكات و رسيدگي به فقرا3
رغبت و گرايش به خدا4
تضرّع و ناليدن به درگاه پروردگار و اينها، هم ناظر به بعد معنوي و عرفاني اين نماز و مراسم عبادي است ، هم توجّه به آثار اجتماعي و فوائدي دارد كه به مردم مي رسد و مردم با پرداخت ((زكات فطره )) بينوايان مستمند را به نوايي مي رسانند و به يك لحاظ، از نظر تاّمين معاش محرومان ، عيد فطر، ((عيد فقرا)) محسوب مي شود.
اضافه بر آثار اجتماعي و سياسي كه اين اجتماع عظيم سالانه دارد و نشان شوكت و قدرت امّت اسلامي است .
جايزه الهي
عمده ترين چيزي كه در اين نماز، از خدا خواسته مي شود، آمرزش و مغفرت الهي و مبارك ساختن اين عيد، با قبولي طاعات است و اين ، بهترين جايزه اي است كه خداوند به نمازگزاران روزه دار، عطا مي كند.
امام باقر (ع) مي فرمايد: رسول خدا (ص ) فرمود: هرگاه روز اوّل ماه شوال (عيد فطر) فرا مي رسد، يك منادي از سوي خداوند ندا مي دهد:
((ايها المومنون ! اغدوا الي جوائزكم ))!
بشتابيد به سوي جايزه هايتان .
آنگاه ، امام باقر (ع) رو به جابر كرده ، فرمود: اي جابر! جوايز خدا، مثل جايزه هاي اين پادشاهان نيست !... امروز، روز جايزه هاست  
عيد فطر، صحنه اي از قيامت
از آثار تربيتي و سازنده نماز عيد فطر، آنست كه در آن اجتماع دعايي و حضور نيازمندانه ، در مصلاي بي سقف ، انسان به ياد خدا و قيامت و نيازمندي خويش به رحمت الهي مي افتد و صحنه قيامت در نظرها مجسّم مي شود. يادآوري قيامت در آنروز، سفارش اميرالمومنين (ع) است .
در روايت است كه علي (ع) در يك روز فطري در خطبه اي كه خواند، خطاب به مردم فرمود: اي مردم !
اين روز شما، روزي است كه نيكان ، پاداش مي گيرند.
در اين روز، بدكاران ، زيان مي كنند.
اين روز، شبيه ترين روز به قيامت شماست .
با بيرون آمدنتان از خانه ها به مصلا، بيرون آمدنتان از قبرها را به ياد آوريد. با توقف خود در مصلا و انتظار نماز، توقّف در حضور خدا را در قيامت به خاطر آوريد. و با بازگشت خود به خانه ها، بازگشتتان را به خانه هاي خود در بهشت يا جهنم به ياد آوريد.
امام مجتبي (ع) روز عيد فطر، به عده ّاي برخورد كه به خنده و بازي مشغول بودند، به همراهان خويش فرمود: خداوند، رمضان را، ميداني براي مسابقه و دستيابي به رحمت و رضوان خويش قرار داده بود، كه عدّه اي پيش تاخته و بردند، عدّه اي هم عقب مانده و باختند. شگفت از آنكه در اين روز پاداش ، به خنده و بازي مشغول است ... نماز عيد قربان
روز دهم ذيحجّه ، روز عيد قربان (عيد اضحي ) و از بزرگترين اعياد اسلامي است كه اعمال و دعاهاي خاصّي دارد. يكي از نمازها، ((نماز عيد قربان )) است كه مثل نماز عيد فطر، دو ركعت است و به همان صورت و در همان وقت و با همان شرايط خوانده مي شود.
چه در روز عيد فطر وچه قربان ، پيش از نماز وپس از آن (در نماز عيد قربان ، تا ده نماز پس از نمازعيد) تكبيرهايي گفته شود، كه همه ، بزرگ شمردن خدا وتوحيد وستايش او وشكر بر نعمت هدايت است . در قنوت نماز عيد آنگونه كه گذشت دعاي ((اللهم اهل الكبرياء و العظمة...)) بهتر است . در اين دعا، خدا را به عظمت ، جبروت عفو و رحمت و بخشش مي شناسيم و ياد مي كنيم و از او، به حق و منزلت اين روز بزرگ ، كه عيد مسلمانان و مايه شرافت و افتخار پيامبر و خاندان اوست ، درخواست مي كنيم كه بر ((محمد و آل او)) درود فرستد و ما را از خيرها و بركات خويش بهره مند سازد. جمله اي كه در اين دعا آمده ، جامع ترين درخواستي است كه مي توان از خدا طلبيد. از پروردگار مي خواهيم كه :
خدايا، در هر خيري كه محمد و آل محمد را در اين روز، وارد ساختي ، مرا نيز داخل گردان .
و از هر بدي كه محمد و آل محمد را در اين روز، بيرون ساختي ، مرا نيز خارج گردان .
خدايا... من از تو بهترين چيزها را مي طلبم كه بندگان صالح تو، از تو خواسته اند.
و به تو پناه مي برم از هر بدي كه بندگان مخلصت ، از آن به تو پناهنده شده اند!
نماز عيد، حق ّ رهبري
در اسلام ، آئين هاي جمعه و عيد، از منصب هاي وابسته به حكومت حق و رهبري اسلامي است و اگر قدرت هاي ستمگر، آنها را در استخدام اهداف خويش مي گرفتند، غاصبانه بوده است . حتّي نصب افراد براي اقامه نماز جمعه و عيد و مراسم حج و... از اختيارات و شئون حكومت و ولايت امر است . از اين رو، بودن
اينگونه امور در اختيار و سيطره نالايقان ، براي (آل محمد) حزن آور است . امام باقر (ع) در حديثي به اين حقيقت اشاره فرموده است : ((ما من عيد للمسلمين ، اضحي ولافطر، الاّ و هو يجدّد فيه لال محمد حزن ، قيل : و لم ذلك ? قال (ع): لانهم (ع) يرون حقهم في يدغير هم ))
براي مسلمانان ، هيچ عيد قربان و عيد فطري نيست ، مگر آنكه اندوه آل محمد (ص ) در آن افزون و تجديد مي شود. پرسيدند: چرا? فرمود: براي آن كه اهلبيت (ع)، حق ّ خويش را در دست ديگران مي بينند!...
و چه مظلوميتي براي خاندان عصمت ، بالاتر از اين كه حتي اعياد اسلامي هم براي آنان اندوهبار باشد و خاطره غصب حق و

انحراف مسير رهبري جامعه را بياد آورد!